Αφιέρωμα στο "Μεγαλοπρεπές Τέμενος των Μουσών" - 1ο Γυμνάσιο Κορωπίου

Tο 1ο Γυμνάσιο Κορωπίου χτίστηκε το 1921 στο ψηλότερο σημείο του λόφου "Ράχη Καλογέρη". Όταν ξεκίνησε η λειτουργία του το 1922 ήταν το μοναδικό Γυμνάσιο των Μεσογείων. Ο τότε υπουργός Παιδείας Κ. Σπυρίδης σε επιστολή που έστειλε στις 10-11-1924 προς τον Γυμνασιάρχη το εν Κορωπίω Αττικής Γυμνασίου, ονομάζει το Γυμνάσιο «Μεγαλοπρεπές Τέμενος των Μουσών».

Όταν ιδρύθηκε το σχολείο μας, το Κορωπί ήταν ένα μικρό χωριό των Μεσογείων, ωστόσο διέθετε σχολείο δεύτερης βαθμίδας εκπαίδευσης το οποίο ονομάζονταν Ελληνικό Σχολείο ή Σχολαρχείο.Σ΄ αυτό εγγράφονταν μαθητές αμέσως μετά τις τέσσερις τάξεις του δημοτικού και ήταν σχολείο τριετούς φοιτήσεως. Από το αρχείο που βρίσκεται στο 1o Λύκειο Κορωπίου, φαίνεται ότι το Σχολαρχείο Κορωπίου υπήρχε από το 1889.Ωστόσο, από τίτλο μαθητού, φαίνεται ότι λειτουργούσε παλαιότερα του 1880. Ενώ σύμφωνα με πληροφορίες που πήραμε από το Δήμο Κορωπίου, υπάρχουν αποδείξεις ότι λειτουργούσε πριν το 1872.

Το σχολαρχείο συνέχισε να λειτουργεί ως το 1929, οπότε αντικαταστάθηκε πλήρως από το Γυμνάσιο που είχε ιδρυθεί από το 1921. Το 1^ο σχολικό έτος λειτουργίας του Γυμνασίου ήταν το 1921-22 και είχε 95 μαθητές. Στην ανάγκη στέγασης του Γυμνασίου έδωσαν τη λύση οι κάτοικοι του Κορωπίου. Η προσφορά του οικοπέδου εκτάσεως 10.440m² όπως επίσης και η κατασκευή του διδακτηρίου γίνεται με δαπάνη της "ΣυνιδιοκτησίαςΚορωπίου".

Πρόεδρος της άξιας αυτής επιτροπής της Συνιδιοκτησίας-Συνεταιρισμού του Κορωπίου, που τόσο πολλά προσέφερε στον τόπο, ήταν ο ιατρός Κωνσταντίνος Μερκούρης και άξια μέλη της οι Εμμ. Τριανταφύλλης, φαρμακοποιός, Ιωσήφ Πρόφης, Δημ. Σταματίου και Σταμάτης Λάμπρου κτηματίες.

Η θέση του οικοπέδου στο ψηλότερο σημείο του λόφου «Ράχη Καλογέρη» δεν ήταν τυχαία. Απέναντι είχε οικοδομηθεί το 1° Δημοτικό Σχολείο το 1902. Στη θέση αυτή υπήρχαν πλακόστρωτα αλώνια που χρησιμοποιούνταν και σαν πλατεία του χωριού. Όταν ο βασιλιάς Όθωνας ερχόταν στο Κορωπί διοργανώνονταν εκεί εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμή του.

Το 1922 εκπονήθηκαν τα αρχιτεκτονικά σχέδια, που προέβλεπαν ένα κεραμοσκεπές διώροφο κτήριο εξαιρετικής αισθητικής, με 10 αίθουσες, γραφεία, βιβλιοθήκη και αμφιθέατρο.

Η θεμελίωση έγινε στις 6 Αυγούστου 1922. Εν τω μεταξύ, το σχολείο λειτουργούσε σε κτήριο που βρίσκονταν στην οδό Κύπρου, εκεί που σήμερα βρίσκεται ο δημοτικός κήπος κοντά στο Πνευματικό Κέντρο(κτήμα Παπασιδέρη).

Η κατασκευή του πέτρινου κτιρίου του Γυμνασίου Κορωπίου όπως είναι σήμερα ολοκληρώθηκε το 1924. Την ανοικοδόμηση του 1^ου ορόφου, καθώς και την κεραμοσκεπή, ανέλαβε το Ελληνικό Δημόσιο, αλλά δεν έγιναν ποτέ.

Το διδακτήριο είχε 6 αίθουσες διδασκαλίας, δύο γραφεία, μια μεγάλη αίθουσα τελετών και δύο υπόγειες αίθουσες για αποδυτήρια μαθητών και φύλαξη αθλητικού υλικού. Η συνολική επιφάνεια του κτιρίου ήταν 620m² .

Ο τότε υπουργός Παιδείας Κ. Σπυρίδης σε επιστολή που έστειλε στις 10-11-1924 προς τον Γυμνασιάρχη του εν Κορωπίω Αττικής Γυμνασίου, ονομάζει το Γυμνάσιο: «Μεγαλοπρεπές τέμενος των Μουσών».

Στην επιστολή του αυτή ο υπουργός αναγνώρισε τη γενναία προσφορά της συνιδιοκτησίας και των κατοίκων που έφτιαξαν με δικά τους χρήματα και προσωπικό κόπο το διδακτήριο. Εξέφρασε λοιπόν «την άκρα αυτού ευαρέσκεια» και την ελπίδα ότι και άλλες κοινότητες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα του Κορωπίου.

Το έργο που σχεδιάστηκε (όχι αυτό που τελικά εκτελέστηκε) έγινε με προοπτική εκατονταετίας, σε αντίθεση με τα παρόμοια σημερινά έργα, που αποδεικνύονται ανεπαρκή μετά από λίγα χρόνια. Είναι εκπληκτικό ότι ο σχεδιασμός προέβλεπε την εξυπηρέτηση 500 μαθητών, τη στιγμή που ο τότε συνολικός αριθμός των μαθητών του Ελληνικού Σχολείου και του διτάξιου Γυμνασίου μόλις θα προσέγγιζε τους 100!

Ο εξοπλισμός του Γυμνασίου με εποπτικά μέσα ήταν εξαρχής πολύ καλός, ανώτερος απ΄ ό,τι θα ανέμενε κανείς για την εποχή αυτή. Στο υπόγειο του Γυμνασίου λειτουργούσε εργαστήριο φυσικής και χημείας, που διέθετε όλο το υλικό για τη διεξαγωγή των σχετικών πειραμάτων.

Ακόμη υπήρχε και πιάνο, για το μάθημα της μουσικής.

Επίσης για το μάθημα της βιολογίας και της ανθρωπολογίας υπήρχε ανθρώπινος σκελετός, «ο κοκαλιάρης», όπως τον έλεγαν οι μαθητές.

Καθώς ήταν το μοναδικό σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στα Μεσόγεια φοιτούσαν σ’ αυτό μαθητές απ’ όλα τα γύρω χωριά. Οι μαθητές έρχονταν ακόμα και από πιο μακρινές περιοχές, όπως: Ραφήνα, Λαύριο, Κουβαρά, Καπανδρίτι, Κιούρκα, Αυλώνα, Μαρμάρι Ευβοίας, Κάρυστο!

Το 1889 φοιτούσαν συνολικά στις τρεις τάξεις του σχολαρχείου 25 μαθητές. Απ’ αυτούς 10 μαθητές στην πρώτη τάξη και ήταν 6 από το Κορωπί και 4 από την Παιανία. 11 μαθητές φοιτούσαν στην Β'τάξη και ήταν 5 από το Κορωπί 3 από την Παιανία και 3 από το Μαρκόπουλο, 4 μαθητές φοιτούσαν στην Γ τάξη και ήταν 3 από το Κορωπί και ένας από το Μαρκόπουλο.Ο 1^ος Σχολάρχης ονομάζονταν Αθανάσιος Πετρίδης.

Οι τέσσερις πρώτοι τελειόφοιτοι του 1889

1. Γεώργιος Σ. Παπασιδέρης  (Ο Ολυμπιονίκης του 1896)	Κορωπί
2. Γεώργιος Παπαχρίστου	Κορωπί
3. Ευάγγελος Ι. Πρόφης	Κορωπί
4. Νικόλαος Α. Μητροσωτηρίου	Μαρκόπουλο

Σιγά-σιγά άρχισαν να εγγράφονται στο Σχολαρχείο και παιδιά από άλλες περιοχές των Μεσογείων: από τα Καλύβια, από τα Σπάτα, από την Κερατέα, από τη Βάρη.

Φυσικά η πλειοψηφία των μαθητών καταγόταν πάντα από το Κορωπί.

Στο Σχολαρχείο στην αρχή, βέβαια, φοιτούσαν μόνο αγόρια. Μαθήτρια φοίτησε για πρώτη φορά, μία και μοναδική, το 1898 στην πρώτη τάξη και δεν συνέχισε.

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μορφωμένοι γονείς της περιοχής ακόμη και οι ίδιοι οι διδάσκοντες δεν έστελναν τα κορίτσια τους στο σχολαρχείο. Πέρασαν 13 χρόνια για να εμφανιστεί και πάλι μαθήτρια. Το 1911 αναφέρονται 6 μαθήτριες όλες από το Κορωπί.

Το σχολείο λειτούργησε το σχολικό έτος 1924-25 ως τετρατάξιο Γυμνάσιο και σταδιακά έγινε πλήρες εξατάξιο Γυμνάσιο το 1929.

Στο γράφημα φαίνεται ο αριθμός μαθητών/μαθητριών κατά τάξη τα σχολικά έτη 1929-30 και 1937-38. Ο συνολικός αριθμός των μαθητών το 1937 είχε αυξηθεί, αλλά η διαφορά περιοριζόταν στην πρώτη Γυμνασίου. Φαίνεται ότι πολλά παιδιά δεν συνέχιζαν, ίσως λόγω δυσκολιών, ίσως λόγω αναγκών της οικογένειας, να βοηθήσουν σε αγροτικές εργασίες.

Είναι επίσης ενδιαφέρον να αναφερθούν επαγγέλματα γονέων μαθητών, που υπήρχαν τότε και πολλά απ’ αυτά σήμερα δεν υπάρχουν.

Όπως ρητινοσυλλέκτης, που ήταν αυτός που συγκέντρωνε το ρετσίνι από τα πεύκα, ο καραγωγεύς δηλαδή ο οδηγός του κάρου και ο γριζάς που έφτιαχνε τις Γρίζες, δηλαδή το πανωφόρι της γυναικείας Μεσογείτικης φορεσιάς.

Ως το 1950 πολύ λίγα κορίτσια πήγαιναν στο Γυμνάσιο και ελάχιστες στο Πανεπιστήμιο. Το 1952 η Ελένη Γεωργακοπούλου μπήκε στην Ιατρική. Ήταν η πρώτη γυναίκα γιατρός στο Κορωπί.

Το Γυμνάσιο Κορωπίου, διατηρούσε και διτάξια ή τριτάξια Γυμνασιακά παραρτήματα στο Λαύριο, Κερατέα, Παιανία και Σπάτα που με την πάροδο του χρόνου αναβαθμίζονταν ώσπου έγιναν και αυτά πλήρη ανεξάρτητα εξατάξια Γυμνάσια με πρώτο το Γυμνάσιο Λαυρίου το 1956. Αργότερα το 1961 έγιναν ανεξάρτητα εξατάξια Γυμνάσια και τα άλλα τρία Παιανίας, Κερατέας, Σπάτων.

Η προσφορά του Γυμνασίου ήταν πολυδιάστατη:

• Απέδωσε στην κοινωνία πλήθος επιστημόνων, ενώ ο αναλφαβητισμός στην περιοχή το 1900 έφτανε το 80%.
• Με εκδηλώσεις, θεσμούς και γιορτές έγινε το πολιτιστικό κέντρο της περιοχής για πολλά χρόνια.

Την προσφορά αυτή του σχολείου αναγνώρισε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν ως Πρωθυπουργός της Ελλάδας επισκέφθηκε το Γυμνάσιο το 1932.

Μπροστά στο σχολείο υπήρχε ηρώο προς τιμήν των πεσόντων και εκεί γίνονταν κάθε χρόνο ο εορτασμός της 25^ης Μαρτίου. Την ημέρα της Εθνικής επετείου το κτήριο του Γυμνασίου στολιζόταν με γιρλάντες από σκίνα.

Αργότερα το ηρώο μεταφέρθηκε στην πλατεία του ναού της Αναλήψεως όπου βρίσκεται σήμερα.

Όλα όσα ως τώρα αναφέρθηκαν αποτελούν ιστορικά γεγονότα και στατιστικά στοιχεία που αποδεικνύουν την ιστορικότητα και το ρόλο του σχολείου μας. Υπάρχουν όμως και γεγονότα, που εκτός από την ιστορική τους αξία, έχουν την ιδιότητα να αγγίζουν τις πιο ευαίσθητες γωνιές του μυαλού και όσοι τα έζησαν τα θυμούνται με ιδιαίτερη νοσταλγία. Πρόκειται για τις εκδηλώσεις που οργάνωνε το Γυμνάσιο και που με τα χρόνια απέκτησαν το χαρακτήρα και την αίγλη θεσμών για την Ανατολική Αττική.

Φυσικά, ό,τι γίνονταν δεν αφορούσε μόνο το Κορωπί. Στις Γυμναστικές Επιδείξεις, που άρχισαν περίπου το 1930 συμμετείχαν μαθητές από όλη την περιοχή των Μεσογείων.

Στα δύσκολα χρόνια της κατοχής και ως το 1950 περίπου πολλές φορές τα παιδιά συμμετείχαν ξυπόλητα. Αν υπήρχαν μαθητές που δεν είχαν χρήματα για να αγοράσουν παπούτσια, έπρεπε να βγάλουν τα παπούτσια τους και οι άλλοι, για να είναι όλοι ίσοι!

Λίγα χρόνια αργότερα οι επιδείξεις απέκτησαν άλλο χρώμα. Οι τελετές έναρξης ήταν πολύ επίσημες.

Τα θεάματα ήταν πολυποίκιλα και με μεγάλο ενδιαφέρον.

Οι Γυμναστικές Επιδείξεις περιλάμβαναν

-Αθλητικούς Αγώνες με επίσημη απονομή μεταλλείων στους νικητές και

-χορευτικές επιδείξεις με παραδοσιακούς αλλά και νεότερους χορούς.

Ένας χορός που οι παλιότεροι θυμούνται με πολλή συγκίνηση ήταν ο «πεπλοφόρος χορός». Κοπέλες με αρχαϊκές φορεσιές και πέπλα χόρευαν τόσο αρμονικά, που οι θεατές τις παρομοίαζαν με τις Καρυάτιδες.

Ψυχή των γυμναστικών επιδείξεων ήταν για πολλά χρόνια η αγαπητή σε όλους κυρία Ρονιώτου.

Άλλος ένας θεσμός του Γυμνασίου ήταν η Χοροεσπερίδα. Αποτελούσε μεγάλο κοσμικό γεγονός, όχι μόνο για το Κορωπί, αλλά και γενικά για τα Μεσόγεια. Ήταν ο ετήσιος χορός που διοργάνωνε το Γυμνάσιο το Σάββατο της τελευταίας Αποκριάς. Η χοροεσπερίδα άρχισε μάλλον το έτος 1928 και συνεχίστηκε και μετά τον πόλεμο, μέχρι το 1952 περίπου. Ωστόσο μετά τον πόλεμο, έπαψε να έχει την αίγλη και τη σημασία που είχε προπολεμικά.   Μέχρι το έτος που άρχισε η διοργάνωσή της στο Γυμνάσιο, παρόμοιες χοροεσπερίδες διοργανώνονταν μόνο στην Αθήνα. Ο χορός του Γυμνασίου προσέλκυε τα ανώτερα μόνο στρώματα της κοινωνίας του Κορωπίου και των Μεσογείων. Έτσι στην κοσμική αυτή συγκέντρωση συμμετείχαν καθηγητές του Γυμνασίου, διάφοροι άλλοι επιστήμονες, πρόεδροι των Κοινοτήτων, βουλευτές, πολιτευτές και οπωσδήποτε το τμήμα της προοδευτικής νεολαίας του χωριού. Η ενδυμασία των προσκεκλημένων ήταν σύμφωνη με την ευρωπαϊκή μόδα και ανάλογοι ήσαν και οι χοροί που χορεύονταν, συνοδεία ζωντανής ορχήστρας.

Περί το 1929 οργανώθηκαν στην Ελλάδα τα πρώτα καλλιστεία. Αυτό επηρέασε και τους μετέχοντες στην χοροεσπερίδα εκείνης της χρονιάς και εξέλεξαν τη miss Koropi που ήταν η όμορφη Κορωπιώτισσα Καλλιόπη Θηβαίου.

Φυσικά δεν έλειπαν και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις όπως θεατρικές παραστάσεις αρχαίων ή νεότερων έργων.

Το 1954 όπως διαβάζουμε σε δημοσίευμα αθηναϊκής εφημερίδας, οι μαθήτριες του Γυμνασίου Κορωπίου έδωσαν μια εξαιρετικά επιτυχημένη παράσταση, που παίχτηκε στο θέατρο Αργυροπούλου στην Αθήνα αλλά και στις γυμναστικές επιδείξεις που έγιναν εκείνη τη χρονιά στο Λαύριο. Θέμα του έργου «Η ένωση της Κύπρου». Το έργο είχε γράψει μια εξαιρετική καθηγήτρια του σχολείου που κάποιοι παλιότεροι μπορεί να τη θυμούνται, η κυρία Γαληνού και τον πρωταγωνιστικό ρόλο ερμήνευσε η κ. Γεωργακοπούλου Καλομοίρα.

Oι μαθητές του σχολείου όπως και όλοι οι κάτοικοι του Κορωπίου είχαν συγκινηθεί από το δράμα του Κυπριακού λαού. Οργάνωναν διαδηλώσεις διαδηλώσεις για την Κύπρο και συγκέντρωσαν υπογραφές για να αποτρέψουν την εκτέλεση των Καραολή και Δημητρίου από τους Άγγλους. Οι υπογραφές στάλθηκαν στη βασίλισσα Ελισάβετ αλλά δεν εισακούστηκαν και οι εκτελέσεις έγιναν τελικά ...

Με το πέρασμα των χρόνων πολλά άλλαξαν. Έγινε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και τα εξατάξια γυμνάσια χωρίστηκαν σε τριτάξια Γυμνάσια και Λύκεια. Έτσι το Γυμνάσιο συστεγάζεται με το Λύκειο.

Οι ανάγκες για αίθουσες αυξήθηκαν, οπότε προσαρτήθηκαν κτήρια. Επίσης ιδρύθηκαν νέα σχολεία. Έτσι το Γυμνάσιο Κορωπίου μετονομάστηκε σε 1^ο Γυμνάσιο Κορωπίου.

Οι γυμνασιάρχες που πέρασαν από το σχολείο μας ήταν:

1. Λιανεράκης 1929

2. Πετρίδης Μιχαήλ 1936-40

3. Χριστόπουλος Γεώργιος 1940-42

4. Ξανάλατος 1945

5. Καραγιαννόπουλος 1948

6, Ντουφεξής 1952

7. Αδάμ Χρήστος

8. Κουμανιώτης Επαμεινώνδας (τελευταίος του ενιαίου εξαταξίου)

Μετά το χωρισμό των σχολείων της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε τριτάξια Γυμνάσια και τριτάξια Λύκεια το 1976 ως Γυμνασιάρχες υπηρέτησαν οι:

1. Τζοΐτου Ευφροσύνη
2. Πισιμίσης Γεώργιος
3. Σμαραγδής Αθανάσιος
4. Κοββαντζή Ευγενία
5. Μπερτόλης Ανδρέας
6. Αντωνιάδης Εμμανουήλ
7. Πρόφης Γεώργιος
8. Κερατιώτης Χρήστος
9. Τζανακάκης Αντώνιος
10. Μαμούχας Ιωάννης
11. Χοχλιού Μαρία
12. Κιούση Αθηνά 
13. Θεοχαρόπουλος Χρίστος

Ευτυχώς ο χρόνος σεβάστηκε αυτό που οι άνθρωποι έφτιαξαν με τόσο κόπο και αληθινή αγάπη. Έτσι το πέτρινο κτήριο παραμένει αναλλοίωτο να δίνει χρώμα και αξία σε ό,τι υπάρχει γύρω του.

Για μας είναι μια σπουδαία κληρονομιά και σαν νέα παιδιά θα θέλαμε να υποσχεθούμε στους προγόνους μας το σπαρτιατικό «Άμμες δε γ΄ εσσόμεθα πολλώ κάρονες».

Προσπαθούμε λοιπόν το σχολείο μας να είναι μια ζωντανή κοινωνία με αξίες, που αποκτά και παράγει πολιτισμό.

• Υλοποιούμε πολιτιστικά προγράμματα: Μουσικά αφιερώματα, Θεατρικές παραστάσεις, Χορούς,Διαδικτυακά ταξίδια, Εκθέσεις ζωγραφικής, Εκθέσεις λαογραφικού υλικού, Εκθέσεις φωτογραφίας, Έκδοση Γαλλικού περιοδικού Εκδρομές εντός και εκτός Ελλάδας
• Οργανώνουμε εσωτερικά πρωταθλήματα και συμμετέχουμε σε διασχολικούς αγώνες.

• Προσαρμοσμένοι στις ανάγκες της εποχής μας υλοποιούμε προγράμματα ένταξης αλλοδαπών μαθητών.

• Μαθαίνουμε να σεβόμαστε το περιβάλλον. Υλοποιούμε περιβαλλοντικά προγράμματα και συνεργαζόμαστε με Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (ΚΠΕ)
• Οργανώνουμε προγράμματα αγωγής υγείας και σταδιοδρομίας

Το Γυμνάσιο του Κορωπίου φτιάχτηκε αποκλειστικά και μόνο από τους πολίτες του Κορωπίου αλλά πρόσφερε και προσφέρει πολλά στην ευρύτερη περιοχή. Δικαιούμαστε λοιπόν να νιώθουμε υπερήφανοι γι αυτό. Βλέποντας δε τη σημερινή ανάπτυξη της πόλης μας είμαστε σίγουροι πως κατά ένα μέρος οφείλεται και στο σχολείο μας, «Το μεγαλοπρεπές Τέμενος των Μουσών».

Τον Ιανουάριο του 2011 στο 6^ο διασχολικό συνέδριο νέων που συνδιοργάνωσαν «Τα εκπαιδευτήρια Νέα Γενιά Ζηρίδη», η Αμπέτειος Σχολή του Καΐρου και η Μεγάλη του Γένους Σχολή και έγινε στο Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής παρουσιάστηκαν τα 28 Ιστορικότερα σχολεία του Ελληνισμού. Μεταξύ αυτών ήταν και το σχολείο μας και η παρουσίαση έκανε μεγάλη εντύπωση στους παρευρισκόμενους.

Νιώθουμε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε

• τον συγγραφέα και λαογράφο Γιάννη Πρόφη που μας παραχώρησε υλικό από το 400 σελίδων βιβλίο του, με τίτλο «Τα σχολεία του Κορωπίου».
• τους παλιούς διευθυντές του σχολείου μας Χρήστο Κερατιώτη, Ιωάννη Μαμούχα, Μαρία Χοχλιού και Αθηνά Κιούση και την συνάδελφο Βλάχου Μαρία που συγκέντρωσαν και ανέδειξαν στοιχεία από παλιά αρχεία του σχολείου.
• Την κυρία Γεωργακοπούλου Καλομοίρα για τη δωρεά πολύτιμου λαογραφικού υλικού και την φιλοξενία της λαογραφικής ομάδας του σχολείου μας.
• Τις κυρίες Δήμα – Χατζηδήμα Μαίρη, Θηραίου Σωτηρία, Παπαμιχάλη Κατερίνα, Τσεβά Σταματίνα και Υφαντή Αγγελική που μας παραχώρησαν φωτογραφικό υλικό.

από http://1gym-korop.att.sch.gr/